We mogen trots zijn op de veerkracht van onze familiebedrijven

Terwijl we ons midden in de nieuwste golf van de coronapandemie bevinden, verschijnen her en der al de eerste onderzoeken over familiebedrijven in het post-coronatijdperk. Maar van ‘postcorona’ is nog allesbehalve sprake. De huidige golf lijkt het Nederlandse bedrijfsleven midscheeps te raken. Esther Stomphorst van Whyz Executive Search ziet familiebedrijven opnieuw veerkracht tonen. Voor (en over) hen schreef zij deze blog.

Van de Tweede Wereldoorlog tot de oliecrisis en de kredietcrisis: in hun langjarige bestaan hebben veel familiebedrijven al meerdere crises succesvol weten te doorstaan. Hun wendbaarheid blijkt daarbij hun ultieme kracht te zijn. Maar ook andere kenmerkende factoren spelen binnen familiebedrijven een belangrijke rol. Denk maar eens aan zaken als de nauwkeurige balans tussen de formele en informele governance. Of aan de op de lange termijn gerichte visie en duidelijke purpose. Ook de sterke lokale verankering, stabiele bedrijfscultuur en lange vertrouwensrelaties met alle stakeholders dragen bij aan het vermogen van familiebedrijven om in woelige tijden het hoofd boven water te houden.

Toonbeelden van voortvarend ondernemerschap

Terwijl de maatschappij door de coronapandemie stilviel, werknemers vanuit huis moesten werken, de operatie acuut anders moest worden ingericht, orders uitbleven en de toekomst onzeker werd, bleken familiebedrijven als geen ander veerkrachtig en flexibel te zijn. Geen eindeloos lange besluitvorming, maar daadkracht. Sommige familiebedrijven ondergingen tijdens de coronacrisis zelfs een razendsnelle transformatie om snel weer op de juiste koers te geraken. Op die toonbeelden van voortvarend ondernemerschap mogen we in deze crisistijden trots zijn!

De afgelopen tijd sprak ik met bestuurders in uiteenlopende sectoren. Zoals goed te begrijpen valt, zijn er veel zorgen over wat er de komende tijd op hun organisaties afkomt. Het ziekteverzuim stijgt en de rek is eruit bij de collega’s. Er is bovendien sprake van een toenemende mate van agressie. Bij klanten, consumenten maar ook op de werkvloer. Thuiswerkend personeel wil niet meer terug naar kantoor of is juist angstig voor een volgende lockdown en het opnieuw thuis moeten werken. Mensen ondervinden vaker psychische nood en hebben te maken met lange wachtlijsten. Met nog verder stijgend ziekteverzuim als gevolg.

Toenemende polarisatie, ook op de werkvloer

In veel directiekamers ligt de vraag inmiddels op tafel: zijn niet-gevaccineerde mensen een bedreiging voor de continuïteit van de bedrijfsvoering? Werken we toe naar het invoeren van de QR-code om mensen op kantoor toe te laten? Of gaat dat een brug te ver? Niet alleen in de maatschappij zien we toenemende polarisatie, ook op de werkvloer is dit voelbaar. Een snel toenemend personeelstekort houdt veel leidinggevenden dagelijks bezig. Van personeel dat ontslag neemt en naar de concurrent gaat voor een veel hoger salaris of zich laat inhuren als zzp’er voor een stevig tarief, met alle gevolgen van dien. Tel daar tekorten aan grondstoffen en toeleveranciers die omvallen bij op en het doembeeld ontvouwt zich: deze boeggolf en bijkomende onzekerheid spaart niemand.

Toch zie ik ook nu weer hoe familiebedrijven hun veerkracht en ondernemerschap tonen. Juist de balans tussen formele en informele governance, de stabiele bedrijfscultuur, sterke lokale verankering en transparante communicatie maakt dat ze dicht bij hun collega’s blijven staan om verdere uitval, polarisatie en nood op te vangen. Juist de langetermijnvisie, het vertrouwen en de intensieve relaties met alle stakeholders maken dat uitdagingen zoals de aanvoer van grondstoffen en problemen met toeleveranciers en afnemers tijdig zichtbaar en op te vangen zijn.

Makkelijk is het zeker niet. Deze crisistijden vragen veel, heel veel, van iedereen in het bedrijf. Maar ik heb er alle vertrouwen in dat ook deze golf getrotseerd zal worden. Met de juiste mensen, op de juiste plek. Schouders eronder en in beweging blijven. Zet ‘m op!

Dit artikel verscheen in Fambizz op 13 december.