Nieuw is niet per definitie beter, beter is pas écht beter

De transitie naar een excellent leiderschapsteam

Net als ieder bedrijf, maken ook familiebedrijven verschillende fases door. Van groeipijn tot de wens om het businessmodel aan te passen, van professionaliseringsslag tot internationalisering. En dan hebben we het alleen nog maar over de fases die, als bij een opgroeiend kind, vanuit het bedrijf zelf komen.

Als we naar de context kijken, zien we evenzo veel veranderingen. Ook hier verschillen familiebedrijven niet veel van ieder ander bedrijf. Maar in één ding verschillen ze wel degelijk, namelijk de rol die de leider van het bedrijf speelt.

Begin 20e eeuw kenden we een relatief stabiele omgeving met vaste klanten. De blik was vooral naar binnen gericht. En daar paste een leider bij die zijn gezag ontleende aan zijn formele positie.

Halverwege de 21e eeuw kregen bedrijven te maken met opkomende industrieën elders in de wereld. Dat bracht reuring, waarbij we moesten wennen aan het aanpassen van onze markten, processen en producten. De blik moest naar buiten gericht worden en vooral vooruitziend zijn. De leider die hierbij paste was visionair en gericht op transformatie.

Inmiddels zijn we volop aangeland in een nieuw tijdperk dat zich kenmerkt door complexiteit, disruptie en snel opvolgende impactvolle en nauwelijks beïnvloedbare gebeurtenissen. Dat vraagt een leider die veerkrachtig, adaptief en gericht is op innovatieve samenwerking, in- en extern.

Bij beursgenoteerde bedrijven vinden we het normaal dat in iedere fase een nieuwe leider wordt aangesteld die brengt wat op dat moment nodig is, zowel intern als in relatie tot de gewijzigde context. Maar daar onderscheiden familiebedrijven zich van andere bedrijven; de DGA moet veelal al deze kwaliteiten in huis hebben, continu in staat zijn mee te veranderen met iedere nieuwe fase van het bedrijf en haar context. Deze leider moet inmiddels zoveel tegelijk kunnen dat dat nauwelijks meer in één persoon te vatten is. Zelfs binnen de beste families bestaat het schaap met de vijf poten niet.

Dat vraagt om een andere mindset en een zorgvuldig samengesteld leiderschapsteam dat elkaar naadloos aanvult. Een team dat het bedrijf door de volgende fase heen loodst en de continuïteit waarborgt.

Maar waar begin je dan? Is deze kennis binnen de familie aanwezig? Bezitten zij gezamenlijk de juiste competenties, karakters, vaardigheden en expertise om een excellent leiderschapsteam te vormen? Dat zou toch een lot uit de loterij zijn!

Vaak is de werkelijkheid weerbarstiger en is er expertise van buitenaf nodig. Deze transitie vind ik altijd een boeiende fase. De noodzaak wordt gevoeld, tóch vergt het moed om deze stap te zetten. Want het is niet makkelijk om het roer (een beetje) los te laten en open te staan voor nieuwe invloeden. Want nieuw is niet per definitie beter, beter is pas écht beter.

De DGA (of familie) kan het directieteam, al naar gelang de uitdagingen, aanpassen of -vullen met de juiste competenties. Dat vraagt om continu in beweging blijven, binnen de steeds veranderende context. Dat klinkt makkelijker dan het is. Een fris perspectief van buitenaf kan uitkomst bieden. Ik merk hoe fijn het wordt gevonden als we onze opdrachtgevers kunnen ontzorgen en begeleiden in dit proces. We nemen de tijd om elkaar te leren kennen en de juiste gesprekken te voeren. Hierdoor ontdekken wij wat nodig is en hoe de beste mensen worden aangemoedigd om een overstap te maken. Dit blijkt vaak de sleutel in de transitie naar een excellent leiderschapsteam.

Het zorgvuldig samenstellen van een management- en of directieteam met expertise van buiten vergroot de kans op succes aanzienlijk. Hoe kan het ook anders, in de huidige complexe context waarin een bedrijf moet opereren? Dat is topsport van de bovenste plank. Het is een subtiele balans van de juiste expertises, persoonlijkheden, normen, waarden en vaardigheden die je moet afstemmen op de uitdagingen die het bedrijf in de komende jaren tegemoet gaat. Dat vraagt om de beste mensen die er zijn. En die zijn er, maar je moet wel weten wie je precies zoekt en waar je ze vindt. Dan is beter niet alleen beter, maar is beter het beste.

Gepubliceerd in Fambizz